Sunday, August 17, 2008

Л. Өлзийтөгс - Энэ байшинг нураагаад ...



Энэ байшинг нураагаад єєр байшин баримаар байна
Энэ замыг таглаад єєр зам гаргамаар байна
Эгчийнхээ vсийг хусаад, ахынхаа vсийг ургуулмаар байна
Ээж ээ! би энэ орчлонг орвонгоор нь эргvvлмээр байна

Цас орж байхад ногоохон євс ургуулж
Цаг хугацааг гэнэт долоовор хуруугаараа зогсоож
Yхлийг жинхэнэ амьдрал гэж нэрлээд
Yлдэж буй насаа намрын навчинд єгмєєр байна

Шунал, хvслийн эзэн баймааргvй байна, би
Шувуу эсвэл шоргоолж болмоор байна
Ертєнцийн хойд захаас бvхнийг шинээр эхэлмээр байна
Ерєєсєє энэ амьдралыг савандаж байгаад сайн гэгч угаамаар байна


Л. Өлзийтөгс - Одоо ганцхан...



Одоо ганцхан дурлачихаад үхье
Одоо ганцхан дурлуулчихаад үхье
Одоо ганц л намрыг, шарласан тэнгэртэй нь харчихаад
Орь залуухан хавраар нэг л амьсгалчихаад

Бов бор шорооноос ногоон өнгө дэлгэрэхийг үзчихээд
Болжморын нүдэн дэх инээмсэглэлийг гэрэлтэн гэрэлтэтлээ харчихаад
Өвс чирсэн шоргоолжийг үүр рүүгээ зүтгэхийг үзчихээд
Өндрийн ганц шувууг саравчлан саравчлан харчихаад
Явъя


Солонго руу давхиж яваа эрмэг цагаан гүүг
Солонгон доторх солонготой нь ганц л харчихаад явъя
Модод шөнөөр ододтой байраа солихыг үзчихээд
Одны гэрэлтэй усанд хөлөө нэг дүрчихээд
Бүр явъя

Сүүлчийн удаа, ганц л удаа
Сүмийн оройд заларсан гөрөөсөнд мөргөчихөөд буцъя
Ээ, хичнээн их хүсэл вэ, сэтгэл яасан ч их вэ
Хэний ч бичээгүй шүлэг ганцыг биччихээд л...



Б. Энхтуяа - Охин үрээ хайрла



Охин үрээ хайрла!
Омогдож загнахдаа ч хайрла!
Охин үрээ хайрла!
Ойворгон зэмлэхдээ ч хайрла!

Нар ханын толгойд буухад хааяа нэг сэрэг, бүү зэмлэ
Насаараа тэр чинь өглөө босох хүн, төрсөн гэртээ л нойр аваг
Нар шингэж үдшийн хар чийг унатал найз нартайгаа дуулалдаг
Насаараа тэр чинь айлын голомт манаж морин төвөргөөн хүлээнэ

Энхрий гарын нь хурууг чилтэл гэр зуураа зарахдаа
Ээжийн цай уулгаж, аавын үгээр энхрийл
Эцгийн гэрээс гармагц эрийн гарт нухлагдана
Харийн газар одож хадмын нүүрийг царайчилна

Насаараа уухгүй амтат цайг нялх багад нь гэрт нь уулга
Насаараа амсахгүй жаргалыг нялх багад нь тоонотод нь эдлүүл
Насаараа сонсохгүй энхрий үгийг нялх багад нь гамнахгүй хэл
Насаараа нууж урсгах гашуун нулимсыг нь бодож цөөн уйлуул, охин үрээ!

Хүний гэргий болох гэж гангар шаазан шиг хагарна
Хүүхэн хонгор үрээ гарын алгандаа энхрийл
Хүй орчлонгийн жамтай тэнцүүлж түүнээ хайрла
Хөөрхөн хонгор аалинд нь эрхлүүлж түүнээ хайрла

Үрийн эх болох гэж алтан заадал сална
Үүлэн хонгор үрээ тэнгэрийн мандалдаа эрхлүүл
Үйл нь дуусдаггүй хорвоод балчирт нь амжиж жаргаа
Үс гэзгээ цайтал өнөд шаналахыг нь болгоо

Зөөлөн булбарай хурууг нь зүү утастай шадарлуул
Зүйдэл оёдлын хорвоод охин үр чинь төрснийг сана
Зөөлөн хонгор аашийг нь зүйр үгтэй шадарлуул
Зөвлөх хэлцэхийн хорвоод охин үр чинь төрснийг сана

Арван жил зэмлээд ч ухааруулж амжаагүй үгийг чинь
Анхны үр ньтөрөөд үдшийн шөнөдөө ухааруулна
Хорин жил дуудаад сэрээж чадаагүй нойрыг нь
Хонгор үр нь төрөөд үүрийн жавраар ч хулжаана

Охин үрээ энхрийл, орчлонгийн зовлонд цадахын цагтаа
Огшуун нулимсандаа живэхийн цагтаа хожмоо нэг дурсана
Аавын гэрт жаргасан даа гэж хэзээд нэг тайтгарна
Ээжийн өвөрт эрхэлсэн дээ гэж эрхгүй нэг уужирна

Охин үрээ хайрла хясаа сувдаа нуудаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла үүл усаа хураадаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла уул эрдэнээ нуудаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла ус загасаа цэнгүүлдэг шиг хайрла

Хатуугаас хатуу үгийг ханатлаа үр чинь сонсоно
Хавраас намар хүртэл төрхөмдөө очиж хэлэх үү?
Хайртай охиноо зэмлэхдээ харцаараа ч болов энхрийл
Хаврын шувууд шиг намрын жимс шиг үгийг охиндоо хэл

Бусдыг хайрлах л гэж төрсөн юм охин үрээ энхрийл
Буцаж урсдаг ус байхгүй, эргэж та нарыг хайрлахгүй
Эргүүлэгт орчлон харин охин үрийг чинь хайрлахгүй
Энгэсэгт хацраар гэрэлтэвч зовлон нь та нарт харагдахгүй

Үндэс нь газарт цэцэг нь тэнгэрт
Үүн лүгээ адил санаж охин үрээ хайрла
Тэнгэрт чинь нар ч бий хур ч бий аянга ч бий
Тэнгэрлиг охин үрийг чинь жаргал ч тосно зовлон ч тосно

Хөөрхий түүнийг нялхад нь жаргаа
Хүүрнэн сургаад яах вэ дээ орчлон түүний багш юм
Хүний л гарт очих бүсгүй түүнийг энхрийл
Хүний л эрхэнд жаргах охин үрээ хайрла




Р. Энхтуяа /Эмүжин/ - Зулуу нас



Алдвал ч алдаг ээ, миний гал халуун нас
Ахиад би ямар залуу явах биш дээ
Хорин тав хүрчихлээ гэж гомдлохоо болъё
Хор шар атаа хорслын цаана насаа нууж явъя

Дураараа л гэлцдэгсэн, идэр залуу насыг минь
Дурсамжнаас өөр юу үлдэх юм бэ?
Задгай гэзэг эрх чөлөөнөөс минь юундаа бишүүрхээв
Замын уртад үүнээс өөр хань болсон нь үгүй ээ

Оо энгэсэгээр гоёхын хэрэг байгаагүй
Одоо бол харин гоочлохын хэрэг байхгүй
Ай миний гал халуун нас

Ганцаар өнгөрөөсөн мөч болгоны төлөө
Гараан дэрлэж хоносон шөнө болгоны төлөө
Дундуур үлдсэн хундага болгоны төлөө
Дурлалаас нь татгалзсан хөвгүүдийн төлөө
Чиний өмнө, би буруутай



Г. Мөнхцэцэг - Холоос ирэх шувууд



Холоос ирэх шувууд гуниг далласаар одох юм
Хоёр нүдний мэлмийд нулимс дүүргээд буцах юм
Хэний нутгийн нууранд очоо бол доо, та нар
Хэдэн нь харин эргэж ирэх бол доо, хөөрхийс

Нууцгайхан сэтгэл гэгэлзээд
Нуугдмаар, нуугдмаар болох юм
Нуугаад хэлээгүй үгэнд нь
Нулимс амтагдаад байх юм

Зүггүй нэгэнд нь гомдож яваа шувуудыг
Зон холын гаригт ямархан асуулттай угтах бол
Зүйдэлгүй цаасан дээрх хайрын үгс
Зүрхэнд очихдоо халуун байдгийг би мэдлээ

Битүүхэндээ шивнэлдэх голын урсгал
Бие биесээ дэрлэн хоржигнохуй
Хавирган сар үүлэн цаанаас ичингүйрч
Хайрын хорвоо нам гүм

Бодолд минь сэтгэлийн сүү хөөрөн дэвэрч
Болох, болохгүй бүхнийг оддоос л асууж зогсоно
Хаа нэгэнтээ нь миний од бий
Хайртай гээд шивнэсэн хэн нэгний од ч бас байгаа

Газар дэлхийн аялгуу бүхнийг
Гариг ертөнц, тэнгэрийн эрхэс сонсож байгаа
Гарцаагүй намайг явахад хэн нэг нь минийх биш гэж нулимна
Ганцхан надад хайртай од уйлах ч юм билүү,

Орчлон гэж бөөрөнхий юм хойно доо
Одод ч гэсэн бие биедээ хайртай ч байдаг юм билүү

1990.09.24

Омар Хаяам



Дуулим энэ хорвоод богинохон амьдрах тавилантай та бид

Дурлал дарс хоёргүйгээр насыг илээвэл нүгэлтэй биш үү
Мөнгөн сартай орчлонг цөмөөрөө л бид орхихоос хойш
Мөнхрөх эсэхийн талаар бодож суух илүү ажил гэлтэй

Чимэг зүүлтээ хүүхнүүд гоёлоор л зүүдэг биз дээ
Чи бидэнд эрчүүд минь гоёх гоёл байх биш
Цамхаг дээрээс тэр тэнэг улс төрчид юу гэж хашгирах нь хамаа алга
Цаана нь гагцхүү үхэл байгаа цагт бүхнийг март нарги, цэнгэ, ид, уу

Дүүрэн дарстай жүнзээ бариад бос залуусаа
Дурлал үхэл амьдралын төлөө тулгаж орхиод хөнтөрцгөөе!