Friday, October 22, 2010

Л.Хасар - Амт

Усан үзэмнээс
Нарны нулимс "амтагдана"
Уйлж суугаа чамаас
Алдаа "амтагдана"
Тойрмын мараанаас
Туучаад өнгөрсөн тэмээ "амтагдана"
Өндөр холын одноос
Гэрэл "амтагдана"
Өнгөрсөн цагийн дуртгалаас
Гэнэн "амтагдана"



Зүг чиггүй гурвалжин номоос...

Л.Өлзийтөгс - ***

Шавьжнууд, хорхойнууд, тэмээлзгэнүүд, том жижиг эрвээхэйд
Шараасаа улаанаа хүртэлх бүх өнгийн цохнууд
Нэрийг нь байтугай зүсийг нь ч мэдэхгүй олон бяцхан амьтас дунд
Нэгэн сар амьдарлаа.

Тэнгэр шиг чимээгүй ярихад аль хэдийнээ суралцсан
Тэд намайг үргэлж "Борооны эгч" гэж дууддаг
Харин би тэдэнд шүлгээ унших дуртай
Хамгийн догдломхой зүрхнүүд
Шавьжнууд, хорхойнууд, эрвээхэйд...

Унтаж байхад ч нүүрэн дээр "Хайртай" гээд биччихдэг
Урт далавчит амьтсыг орхиод явна гэхээс уйтай
Хэзээ ч намайг ойлгодоггүй хүмүүсийн дунд очоод л
Хэт дээрээс та нарыгаа харна даа гэхээс гунигтай.

2008.10.20
Төсөөллийн өрөөнд номоос...

Б.Эрдэнэсолонго - Чи

Чамаас өөр хэн ч намайг
Тийм ихээр зовоож байгаагүй
Чамаас өөр хэнийг ч би
Тийм удаанаар хүлээж байгаагүй
Өөр хэн ч намайг
Чам шиг өвтгөж байгаагүй
Өөр хэнийг ч би
Чам шиг харамлаж байгаагүй
Өөр хэнд ч
Чам шиг дурлаж байгаагүй

Ус шиг, цас шиг, мөс шиг, гал шиг, салхи шиг
Чи минь

Чи л ганцаараа бусадтай адилгүй байдаг
Чи л ганцаараа бусад шиг байдаг
Хамгаас ичгүүргүй
Хамгаас зовиуртай
Хамгаас бүдүүлэг, гэвч
Хамгаас эрхэмсэг чи минь.
Би чамайг тэвчиж чаддаггүй
Би чамайг тэвчиж чаддаг
Би чамаас залхдаг
Би чамаас залхдаггүй.
Сайхнаас сайхан, муугаас муу болон хувирдаг чи
Чиний дэргэд би ер бусын амгалан байдаг
Чиний дэргэд би ердийнхөөсөө чөлөөтэй, энгийн байдаг
Хэн ч намайг чам шиг галзууруулаагүй
Хэн ч намайг чам шиг тайтгаруулаагүй
Хэн ч намайг чам шиг орхиж яваагүй
Хэн ч над руу чам шиг ирээгүй.
Өөр хэний ч биш чиний дэргэд би
Өөрөөрөө байж чаддаг.

Ус шиг, цас шиг, мөс шиг, гал шиг, салхи шиг
Чи минь

2005
Гүзээлзгэний амьдрал номоос...

Б.Эрдэнэсолонго - Он, сартай зүүд

16.7.2004. Өнгөт зүүд. 35мм.
Тайрсан калибр.
Зогс. Тэнгэр. Эргэж харав.
Хүн.
С.Анударь: Он, сартай зүүд.
Эндхийн амьдрал зүүд юм.
Эргээд хэн ч түүнийг санахгүй.
Санахгүй байх тусмаа амттай санагдах
Сайхан зүүд юм, эндхийн амьдрал.
Мянган жилийн дараа бид дахин уулзлаа ч
Мартчихсан байна, энэ амьдралаа, энэ дурлалаа
Жаран жарны дараа бид дахин төрөвч
Жаргалтай явснаа, зовлонг хамт туулснаа санахгүй.
Санахгүй байх тусмаа амттай санагдах
Сайхан зүүд юм, эндхийн амьдрал.
Зогс.
Төгсөв. Сайхан зүүд. 35мм
С.Анударь...


2005
Гүзээлзгэний амьдрал номоос...

Thursday, October 21, 2010

Г.Аюурзана - ***

Ариун судрын завсарт
Хатаж үлдсэн шумуулыг
Хэдэн настай гэх вэ?

Алин цагийн шавьжны сүнс
Сая эндээс хийсчихэв ээ?

Өөрийгөө гээнэ гэдэг
Өөрийгөө олохтой адилхан уу?
Өө! Бороо орчихлоо.
Уул хөндий нэлдээ цайрчихлаа.

Одоохон босоод, бороон дундуур
Манантай уул руу явчих юмсан.
Орхисон номын нойтон хуудсыг
Салхи эргүүлж хүчрэх болов уу?


2005.7.29
Non plus ultra номоос 

Ж.Болд- эрдэнэ Гүн харанхуйд шөнийн бороо адил

Гүн харанхуйд шөнийн бороо адил
Гал шаргал навчис шаргинхан эргэлдэж
Наран жараахай тэнгэрт түмээр сүрэглэн
Намиран далласаар хөвөлзөнө
Шөнийн борооны нэгэн дусал навч
Шүүдэр нулимстай гар дээр минь эргэлдэхэд
Алган дээрээсээ би зөөлхөн улээж
Алсад нис дээ! гэж шивнэхэд нулимс цийлэлзэнэ
Харанхуйд холд одохын өмнө
Хань татаж надад тэмүүлсэн ч билүү
Зүүд зөнгийн ч юм шиг
Зүгээр нэг тохиолдол ч юм шиг
Сэрчигнэн хөөрч, шаргинхан хөвөлзөхдөө
Сэмхнээр дуудаад ч байна уу даа.

Д. Нямсүрэн: Алтан навчис намар шууран исгэрэлдэхүйд

Алтан навчис намар шууран исгэрэлдэхүйд
Анзааралгүй дэргэдүүр нь хүмүүс өнгөрөхийн ижил
Алтан тэр навчсанд орон исгэрээд
Алга болмуй би
Нойрмог галуу гунганах үүрээр
Ногоон өвсний зүүдэн дундуур
Сарны гэгээ бүсгүй хүн шиг явахад
Салхи болж дагамуй би
Аянга цахих тэнгэрийн хаяанд
Аадрын өмнөх байдал дор
Аяархан дохих цэцгэнд шилжээд
Алга болмуй би.
Ноход, Эрээнцавд боорлох үдшээр
Нойтон үүлний, шиврзэ манан дотуур
Зуун шарга зээр гүйлдэн өнгөрөхөд
Зул болж бадмалмуй би.
Намрын байгаль алтан долгисоор гүвзлзэж
Наран тэнгис мэлтэлзэн урлахуйд
Навчсан завинаа суун сзлүүрдээд Нацагдоржийн "Харанхуй хад" руу зүглэвэй би
Зүггүй алга болсон шүлэгчийг хаана буйг
Зүлэгтийн уснаа хөвөх шувуунууд
Зүүн хийдийн гэлэнмаа Амитаби
Зүгээргүй авсан хүүхнүүдээс минь асуугаарай.
Зуны өдрийн үд дундад
Зураг мэт уулсын минь цасан
Зуурхан зуур гялбасхийн үзэгдээд
Зузаан хязгааргүйн чөлөөнд намайг нууцлана...

Sunday, October 17, 2010

Л.Өлзийтөгс - Вангог хүлээлт

Тамхины утаанд хөвсөн эрчүүд хөөрөөд явчих шиг
Тамирдам нэгэн аялгуу төгөлдөр хуурын даруул дороос өндийхөд
Танилын минь санаандгүй асгаад хоосолчихсон хундага шиг сэтгэл эзгүйрээд
Тачаадам нам гүмд нүд чихээ мартан нүүрээ даран суунам
...нүд чихээ мартан нүүрээ даран суунам

Чиний мартаж орхисон бүрх малгай шиг бүрэнхий тасалгаанд
Чиний согтуу нүд шиг сүүмгэр дэнлүү шүүрс алдан бөхийж
Чихарсан хаалганы салхинд хаа нэгхэн гуйван гэрэлтэхэд
Чичирсэн туранхай гараар нүүрээ даран сууж нүд чихээ мартнам
...нүүрээ даран сууж нүд чихээ мартнам

Saturday, October 16, 2010

Ч.Өсөхболд - Өөрийнхөө тухай шүлэг бичээд...

Өөрийнхөө тухай шүлэг бичээд
Бичсэн цаасаа жижиглэж ураад
Урсан цаасаа амандаа хийлээ
Би амтагдахгүй байлаа.

Голоос загас гохдоод
Гохдсон загасаа жижиглэж шараад
Шарсан загасаа идэж үзлээ
Загас амтагдаж байлаа
Би хэзээ ч үнэнийг бичиж чадахгүй юм байна.

2007.12.12

Ц.Дэлгэрмаа - Гунигтай бүсгүйн дуу

Гуниг нь ихэдсэн бүсгүй би
Гунигтайдаа гуньдаг ч үгүй бүсгүй би
Чиний нүдийг харахгүй л бол
Цэцэг шиг гундах эмзэг би

Уйтгар нь ихэдсэн бүсгүй би
Уйтгараасаа уйддаг ч үгүй бүсгүй би
Улаахан уруулыг чинь эс үзвэл
Унтаад хэзээ ч сэрэхгүй би

Шаналал нь ихэдсэн бүсгүй би
Шаналантайдаа шаналдаг ч үгүй бүсгүй би
Намуухан дууг чинь л эс сонсвол
Нартаас яг одоо нисчих шувуу би

2007.4.9
"А" тэмдэглэл номоос...

Friday, October 15, 2010

Г.Аюурзана - Амьдарч амжих



Огторгуйд хөөрсөн бүх шувуу солонго болохоос өмнө,
Ой санамжаа гээхээсээ өмнө,-
Ондоон гарагаас айсуй солирын чимээ бүдгэрэхээс өмнө,
Сүнсний үүдийг нээхээсээ өмнө,-

Нисч нисч газар буусан навчис гишгэгдээд
Нэг их сайхан цагаан цэцэг болон дэлгэрэхээс өмнө,
Үс чинь тэр дунд ойчихоос өмнө,-
Гэнэтхэн сархийтэл асгарсан бороо
Эргээд үүл болохдоо
тэнгэрт зүгээ алдаж төөрөхөөс өмнө,
Зүс чинь хийсч гандахаас өмнө,-

Зүүд тэр аяараа их хотыг нөмөрч
байшин бүрийг нил ягаанаар будаад,
Гоёмсогийг нь мэдрүүлэхээр зэрвэс гэрэл тусгахаас өмнө,
Хэн нэгэнтэй ширтэлцэж гүйцэхээсээ өмнө,-
Зүрх зогсох мэт машины хөдөлгүүр унтарч,
Аниргүй харанхуйд тэнүүлч муур л биеэ сэгсрэхээс өмнө,
Бохио залгитлаа уруулын будаг шимэхээсээ өмнө,-

Амьдарч амжих... амжиж амьдрах

Үдэш мандсан бүгээн сар гэрлээ нэмсээр
наранд хувилахаас өмнө,
Үг хоолой дээр чинь гацахаас өмнө,-
Өглөөг зарласан оддын бүдгэрээ
бүрмөсөн цайж дуусахаас өмнө,
Өтлөхийн хэрээр сэтгэл чинь царцахаас өмнө,-

Хэзээ нэгтэй уншсан үлгэрийн шидэт баатрууд
Морьдоо эмээллээд,
жаргалтай мөрөөдлөөс чинь давхилдан одохоос өмнө,
Ганцаардахаасаа өмнө,-
Хийц нь уран чулуун бэлзэг
Гунихын аясыг даалгүй турсан хуруунаас аяндаа сугарч,
Шалан дээр унаад,
өнхрөх чимээ ч гаргалгүй бутран үйрэхээс өмнө,
Энэ юуны дохио болохыг эргэцүүлэхээсээ өмнө,-

Амьдарч амжих... амжиж амьдрах
2008.9.21
Сэтгэл рүү шагайгч Түүнд номоос...

Monday, October 11, 2010

Ж.Болд-эрдэнэ : Уйт намрын ханшийг дагаж шувуу бидэн

Уйт намрын ханшийг дагаж шувуу бидэн
Умар өрнө зүг зүгт салан одовч
Удаах жилийн эсэргэн урийн цагаар
Ус нутаг минь чамдаа эргэн эргэн ирнэ
Товтой улирлын тэр өдрийг зүүдэлж
Тоотой хоногийн үзүүр элдэн хороовч
Галбарваасан модноо хөхеө донгодох нь хэзээ бол!
Ганихарсан сэтгэл эрснээ олох нь хэдийд бол?
Хагацал учрал тоонын нараар эргэж
Харамсах баярлах хоёр адилхан мартагдана
Их бодь сургаалаар орчлон дэлхий гэгээрч
Энгийн юмны яруу сайханд хүмүүс шүтэх хэзээ бол?
Эргээд давтагддаг бол амьдрал яасан гунигтай
Эцэс төгсгөлгүй бол хорвоо яасан уйтгартай
Гоо үзэсгэлэн ганддаггүй бол үзэсгэлэнтэй төрөөд ч яана!
Гомдож баярлаж чадахгүй бол амьд яваад ч яана!
Замагт ус нь загас жараахайдаа жаргалтай
Замбуулин хорвоо жаргал зовлонтой ч уяралтай
Их хайрыг даана гэдэг хэцүү юм аа!
Энэ биеийг олж төрлөө ч хүн гэгдэхэд хатуу юм аа!
Амьдарч явсан жилүүдийн минь дурсгал чулуу
Альхан уулын, альхан бэлд ургаж байгаа бол доо!
Аальхан насандаа сүүдрээ тусгачихад эх нь голоогүй ангаахай
Асар тэнгэрийн хаахна талд өдөлж л яваа юм бол доо!