Friday, December 12, 2008

Данзангийн Нямсүрэн - Үйлийн үр




Шаргал өвс халиурах толгодын энгэрээр
Шарга янзагатай олон зээр бэлчмүй
Шарга янзагатай олон зээрийн дээгүүр
Шар нүдтэй нэвсгэр элээ эргэлдмүй
Ойролцоохон нэгэн зээрийн сүг үзэгдэнэ
Ойролцоохон нэгэн цатгалан чоно явна
Цуутын цагаан талд оонууд цуглаж
Цусан эврээ өвдтөл мөргөлдөх сонсогдоно.
Огторгуйд сэмжин цагаан үүл нүүсээр л
Орчлонд юу ч болоогүй ээ, юу ч болоогүй

Шаргал өвс халиурах талын уудмаар
Цавьдар морьтой нэгэн хүн шогшуулна
Цавьдар морьтой гандмал хүний мөрөнд
Шар модон ака буу доёогноно
Цавьдар морины хондлойд нэг юм тэгнэжээ
Цатгалан өнөөх саарал чоно ажгуу
Цуутын цагаан талд өлөгчингүүд цуглаад
Цусан өшөө нэхэн улих сонсогдоно
Орой дээгүүр сэмжин цагаан үүл хөвсөөр л
Орчлонд юу ч болоогүй... юу ч болоогүй ээ

Оройн шингэх нарны доогуур нэгэн хүн
Олон гөрөөс хөөж бургас руу орно
Оройн нарны улаан туяатай чөлөөг өгсөөд
Олон гөрөөснүүд хүнгүй гарч ирлээ
Ойролцоох модон дээр нэгэн хэрээ сууна
Одоо энэ гурван зуу дахь нь гэж тоолно
Цулбуураа чирсэн цавьдар морь
Цуутын цагаан талд үүрсэх сонсогдоно
Огторгуйд сэмжин цагаан үүл нүүсээр л
Орчлонд юу ч болоогүй ээ... юу ч болоогүй.




Данзангийн Нямсүрэн - Амитаба
















Яаж би Амитаба шиг, хөлөө цэцгэн өлзий завилах вэ?
Яаж би Амитаба шиг, чамайгаа бурханы тигд бүтээх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, хүйсний нууцыг хуруугаараа томъёолох вэ?
Яаж би Амитаба шиг, хүүхний бэлхүүсийг алтан харганаар үйслэх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, газрын гүн дэх үндэсний үзүүр рүү залбирах вэ?
Яаж би Амитаба шиг, есөн эрдэнийн чулуугаар чамайгаа чимэх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, уснаас гарсан бүсгүй эрэг дээр суугаагаар бодох вэ?
Яаж би Амитаба шиг, шувуу исгэрэх, нохой хуцах мөн чанар нэгийг ойлгох вэ?
Яаж би Амитаба шиг, модны навчис унахыг зүүдээ гэж бодох вэ?
Яаж би Амитаба шиг, морь зогсоогоороо унтахыг далайн татралт гэх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, эхийн умайд хөврөл явагдахыг далайн түлхэлт гэх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, энэ биеэрээ нэгэн сайхан аялгуу болох вэ?

Яаж би Амитаба шиг, үүдний цоорхойгоор тусах наран лугаа цацрах вэ?
Яаж би Амитаба шиг, үүлний сиймхийгээр шагайх саран мэт бултайх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, нисээд явчихсан шувуу адил анир алдрах вэ?
Яаж би Амитаба шиг, өөрийнхөө үсний ойчих чимээг сонсох вэ?
Яаж би Амитаба шиг, үүлс бүрхэж, мөс хучсан ч сая сая жилд үлдэх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, үхэл гэгч амьдаас агуулгатайг мэдэх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, дэнгийн гал руу эрвээхэй үйхэд жишимгүй суух вэ?
Яаж би Амитаба шиг, дэргэдийн ээжгүй болоход уйлахгүй байх вэ?
Яаж би Амитаба шиг, нэг дуу нэг зөгийг хөнөөдгийг мэдэх,
Яаж би Амитаба шиг, нэг шүлэг нэг цэцгийг үрдгийг ойлгох,
Яаж би Амитаба шиг, оргүй хоосон - алсад буй ертөнц гэдгийг таних,
Яаж би Амитаба шиг, орон цаг, амьдрал хоёр үгүйг мэдэх...



Бавуугийн Лхагвасүрэн - Булшин дээр минь ирээрэй




Би үхэж... намайг хүмүүс мартахад
Сүүдрээрээ гэрэл цуулж
Булшин дээр минь нэг ирээрэй
Сүнс минь чамайг танина.

Мартсан бүхний сүүлд
Мартаагvй үлдсэн чамд
Хөмөрч унасан манан баярлана
Хөлд чинь торсон чулуу баярлана

Хагацалд сүүмийсэн өвс
Өвдөн байж баярлана
Хажууд сөхөрсөн уулс
Өндийн байж баярлана

Хайртай байж дээ үнэн байж гэж
Хамгийн сүүлчийн удаа яс минь цугларч хашгирна




Бавуугийн Лхагвасүрэн - Оршуулгын газар



Орчлон доторх аниргүйн хаант улс
Оршуулгын газар ажин түжин
Үлдэгсэд нь үүрдгүй мөртлөө
"Үүрд дурсана" гэж бичсэн үгийг салхи шоолно

Атаа алдар мохож мухардсан энэ газар
Амьдын заяа цуг ирж төгсөнө
Амар болоочийг үдсэн амьдчууд
Амархан мартах гэж яаран одно

Үгүй болохын шалтаг ододоор даравч
Үүсэхүйн шалтаг өвсний голоор гадагшилна
Тарж тэнэсэн сүнснүүд цуглан инээлдэж
Та нар тэнэг гэж өтөөр нулимна

Олон зууны нулимсанд бялуурсан атлаа
Оршуулгын газар дандаа цангаж байдаг




Бавуугийн Лхагвасүрэн - Нулимстай дурсамж



Аав минь бороонд норсон өрх шиг зовхио арай ядан өргөж “Эр хүн нулимс ховортой явдаг юм шүү” гэж билээ.

...Ер нь хорвоогийн хүмүүс эцгийг бага, эхийгээ их ярьсаар дуусдаг юм уу даа. Аавыгаа хаа нэг газар явж байгаад их даарахаараа юм уу гутал хувцас муудаж элэх үед л боддог. Бас өлсөх үедээ. Би нэгэнтээ хүйтэн хàйруу цагаар хөнжлөө ярж унагаагаад даарч сэрснийхээ дараа аавыгаа их санаж билээ. Аав хүн өтгөн дурдатгал үлдээдэггүй. Ээж шиг ойр байдаггүй учраас тэр байх. Би заримдаа аавтайгаа амьд юм шиг ярьдаг юм.Хов хэлж байгаа юм шиг шүлэг ч бий. Байхгүй юманд тэгж хэлснээр нэгэн бодлын гуниг зовлонгоо эмчилж санаагаа тайвшруулж байгаа хэрэг юм уу даа. Аавыгаа алга болсны нь дараа л үүнийг илүү мэдэрсэн. Гадаад төрх нь адилхан хүнтэй тааралдах, таньдаг хүнтэй нь уулзах сайхан шүү. Миний хувьд тийм хүн их үнэтэй болж билээ.
Аав минь надтай адил нялцгар хүн байгаагүй...

Аав минь эрээгүй, хүдэр хадар талдаа. Надтай адил нялцгай хүн байгаагүй. Өвчинг бага тоодог хэнхэг хүн байсан юм. Ээжийг оршуулахдаа шарил дээр нь харин их өөр үг хэлсэн. Ихэнх хүн намтар уншдаг болохоор би тиймэрхүү үг хэлэх байх гэж бодсон. Гэтэл аав минь “Гадаа их дулаахан байна. Ах дүү нар чинь бүгд иржээ, хүү бид 2 чинь энд байна” гээд хоолой нь зангираад цааш үг хэлж чадаагүй. Ийм үг сонсоогүй надад их содон байлаа.
Эрчүүд их үнэгүй хүмүүс юм уу даа...

Аав надад ухаантай хүн тулдаа эрхлээгүй, хааяа хүсдэг байсан ч байж магадгүй, гэлээ ч эрхэлж чадаагүй. Зөөлөн гутал ч нэхээгүй, ганц хүүгийнхээ аяыг дагаад л явсан. Тэвчээртэй хүн дээ. Харин би тэгэхгүй ээ, энэ хэдэн хүүхэддээ эрхэлж, тунирхаж, айлгаж байж үхье гэж боддог юм. Энэ нь хүүхдүүдээ үлдэхэд нь гомдлыг нь бага байлгах гэсэн юм. Би аавыгаа өөд болсоны дараа нь тэгэх минь яалаа ингэх минь яалаа гэж их бодсон. Нэгэн бодлын өөрийгөө их ялласан. Заримдаа би эр хүн нэг их үнэгүй хүмүүс юм уу даа гэж боддог.
Эцэг минь шударга зангаар хорвоог туучиж өнгөрөөсөн дөө...

Дуу шүлгээр хүнийг аргаддаг, үхсэнээс нь хойш ямар явснаар аргаддаг. Ач хүү нь аавынхаа хөргийг зурсан тэр үед надаас илүү ачийг нь хариулчихав уу гэж бодогдсон шүү. Аав минь архи, айраг битгий хэл тараг ч уухгүй. Би аавыгаа дал гарчихсан хойно нь хоёр удаа халамцахыг л үзсэн. Нэг нь хамгийн сүүлчийн удаа нутагтаа, нөгөө нь нутгийн хэдэн хөгшчүүлтэйгээ жаахан халсан. Мэдээ орсон цагаасаа хойш миний үзсэн “аавын мèнь алдаа” энэ. Амьдралынхаа туршид цэрэг даргын албыг хашиж явахдаа сайшаал шагнал төрөөс хүртэж шударга зантай нэгэн хорвоог туучиж өнгөрөөсөн дөө эцэг минь Аав минь намайг тавдугаар ангид халдварт гепатит өвчнөөр хүнд өвдсөн хожим элэгний хорт хавдраар насан алдахын нь эхлэл тэр байсан юм болов уу гэж би боддог. Архи уудаггүй тамхи татдаггүй хүн энэ өвчнөөр өвдөхгүй юм шиг санаж явсан надад хачин санагдаж байлаа. Элдвийн үнэн худал сурталчилгаа намайг тийм болгосон хэрэг.
Туйлдсан аавыгаа харж би нэг их уйлсан...

Аав минь бүтэн гурван сар хэвтэрт орж шаналж зовохдоо “ёо” гэж ганц хэлээгүй дээ. Туйлдсан аавыгаа харж би нэг их хуйлсан. Очиж очиж дэрнийх нь дэргэд шүү. Аав минь бороонд норсон өрх шиг зовхио арай ядан өргөж “Эр хүн нулимс ховортой явдаг юм шүү” гэж хэлээд ам нь өмөлзөж даахгүй болсон гарын нь үзүүр хөдлөх аядсан. Намайг тэвэрч үнсэх гэж бас уйлсан байх. Нулимс нь гадагшаа биш дотогшоо урсаж байсан биз ээ. Намайг гарыг нь атгахад зүрх нь алган дотор нь орчихсон юм шиг дэндүү хурдан цохилж байлаа. Аав бид хоёрын хамгийн сүүлд сольсон үг ердөө л энэ. Хариугүй өөд болох гэж байгаа аавынхаа биеийн байдал нүднээс нь хүн амьдралд дурлаж амьдарч, амьдралыг үзэн ядаж буцдаг юм байна гэдгийг харсан. Удаан зовсноос ч ингэдэг байж мэдэх юм. Эр зоригийг гаргалаа ч их жамын хөлд хүн гэдэг даанч өчүүхэн.
Аавынхаа өмнө үхэж л байж “луйвардаж” дуусах агуу их өртэй үлдсэн...

Ээж минь 1971 онд өөд болсноос хойш аав бид 2 их өнчирсөн дөө. Нэмж бас өнчрөх хүмүүсийг зөндөө цуглуулсан юм би. Миний хань хүүүхдүүд “Үхлийн түймэрт” өвс мэт ассан даа. Хүний үр хүүхэд гэж үр хүүхэд л байдаг. Хань байж чаддаггүй юм билээ. Аавыгаа би гомдоож зовоож байгаагүй ч аахар шаахархан гийгүүлж явсан минь аавын минь намайг гэсэн хайрын дэргэд юу ч биш. Аавынхаа өмнө үхэж л байж “лувардаж” дуусах агуу их өртэй үлдсэн. Бие нь нэг их доройтоогүй байхдаа нэг өглөө, миний хүүг гуйж уртын дуу тавиад өгөөч гэсэн гэдэг. Сонсоод нулимс нь урсаад байсан гэж хүү минь надад хэлсэн. Орчлонд хүн их хоргодох юм билээ. Тэгж яваарай, ингэж амьдрах ёстой гэж надад ярьдаггүй, сургадаггүй байсан. Нэг удаа харин “Миний хүү ч сайн хүү л дээ. Өглөө босохдоо уцаартай босох юм. Битгий тэгж бай, өдөржингөө ажил чинь бүтэхгүй шүү дээ” гэсэн дуугаа өндөрсгөөгүй, уургүй хэлсэн энэ үг над дээр ямар чанга буусан гэж санана. Эцэг гэдэг ер нь зүтгэж элэгддэг их үүсгэл бололтой юм. Үр нь бага хайрладагтаа биш, халдаж болдоггүй дээ, ноолж болдоггүй дээ, нялуун биш дээ, “Холын уул” байдаг аж.
Хүн халанд биш хайранд хүн болдог юм байна...

Аав минь нэг өдөр “Би заяа муутай хүн дээ” гэсэн. Үгүй ер нь юунаас ингэж хэлэв гэж бодоод байсан чинь янз бүрийн хариу гарч байв. Би хариуг нь онож олохгүй болохоороо нэгэнтээ ааваасаа асуулаа. Тэгэхэд аав минь “Ханиа залгичихсан хүн яаж заяатай бàйх вэ дээ” гээд их ширүүн харсан. Би нэг их сэтгэдэг хүн болох гэж “Нэг авсанд хоёр хүн багтдаггүй юм чинь дээ аав минь” гээд хэлээд тавьчихсан чинь их уцаартай нь аргагүй “Яруу найраг чинь энд хамаагүй” гэж шууд гараад алхчихсан. Алдас хийсэндээ би үхтлээ гэмшсэн шүү. Энэ мөчид би яруу найраг хэрэггүй газар байдаг юм байна гэж бодогдож, шатаар доош бууж яваа аавын минь таягны дуу нимгэн хаалганы цаанаас сонсогдох нь шатыг биш миний толгойг тоншоод байх шиг санагдсан. Шөнө нь нойр хүрдэггүй. Маргааш нь бага үдийн алдад аав минь амьсгаадсаар орж ирэхэд орох байх газар олдохгүй санагдсан. Аав минь хэнэггүй нь аргагүй “Аав нь тэтгэвэрээ аваад” гээд нусны алчуурандаа боож боочихсон хоёр хайрцаг “ВТ” гаргаж өглөө. Тэнэглэснийхээ төлөө би тамхиар шагнуулав. Аав минь тэр шөнө бас нойргүй хоносон биз ээ. Хүний аав гэдэг ийм л амьтан. Миний хэрэглэдэг “хор” аавд минь тэтгэвэрийн хэдэн мөнгөнөөс нь үнэтэй байна. Намайг хайрладаг хайр нь тийм нандин гэж би яс махандаа шингэтэл ухаарсан. Тэгээд би хүн халанд биш, хайранд хүн болдог юм байна гэж хэдэн хүүхдээ аав шигээ л эрхлүүлж өсгөсөн. Миний буруу зөвийн дүн одоо болтол гараагүй л байна.
49 жил ангир шаргал наран дор аавтайгаа байжээ...

Аав минь 76 нас зооглосон, 27-тойд нь би гарсан гэхэд 49 жил аавдаа эрхэлж, үнсүүлж, тэнэглэж явж дээ. Өөрөөр хэлбэл 49 жил ангир шаргал наран дор аавтайгаа байжээ. Жил гэдэг хачин. Миний 25-ны жил орж байхад ижий өөд болж, 49-ний жил ороход аав минь өөд болсон доо. Аавыгаа өөд болсноос хойш 3 жилийн дараа онголсон газрыг нь эргэлээ. Газар дээр нь очиход шиврээ бороотой будан буучихсан байсан. Хөл гарынх нь алиных нь юм ганцхан ганцхан шагайн чинээ цайсан үений яс л үлдэж. Би ханьтайгаа хүүхдүүдтэйгээ хар багын найз хуурч УГЖ Идэрбаттайгаа очсон юм. Яг тавьсан газрын нь өлмийд Л.Идэрбат минь хуураа удаан гэгч нь татсан. Хуурын эгшигэнд уул хад өндийгөөд ирэх шиг санагдсан. Аав миь хуурын эгшиг сонсдогч үгүй байгаа даа гэхдээ хуурдуулсан хэрэг. Морин хуурын эгшиг тэр өндөр уулын энгэрт багтахгүй урд их хөндийг дүүрэн байх шиг. Тэгэхэд би нэг цээжээ онгойтол уйлсан даа. Өтлөх тусам нутаг гэдэг санагдана. Тэгэх тоолон аавын минь “Нутагт минь намайг тавиарай” гэж хичээнгүйлэн захисны учрыг цаг мөч тоолон ясандаа хадтал ойлгох бололтой. Би өөрөө амирлахын цагтаа ангилан дээдэлж нутаглуулдаг “Алтан өлгий”-д алдараа дагаж очихгүй, анх унасан нутагтаа сүнсээ дагаж очно. Аавдаа ойрхон очно.



Шагдарсүрэнгийн Гүрбазар - Хоршоо Дэрэм



Шар хамба шиг толгод зээгэлтсэн говь байдаг юм
Шанд бараадсан торгоны хээ шиг сум байдаг юм
Шаглаа алхан хээний өнцөг шиг жижигхэн байшинд хоршоо байдаг юм
Шагайн тойром шиг хашаандаа намхан Дэрэм гурил үүрдэг юм

Дэрэм гэрээсээ гарахад үүр цайдаг байсан
Дэлгүүр дээрээ очиход нар гардаг байсан
Дэлхий үнэгчилсэн хяруунаар
Дүнсээ угалзуулж алхана

Бөхийсхийн гурилаа үүрэхэд нь
Бүгд найрамдах улсын төрийн дуулал эгшиглэнэ
Нар өглөө Дэрэм гурав
Насаараа ингэж л учирсан

Цэцэн вангийн хушууны хүний ганц хүү юм гэнэлээ
Цэцэгт хярааны дээсэнд харуулд зогсож байсан юм гэнэлээ
Цэвэлдолгор эгчтэй залуудаа өнжиж хонож явсан юм гэнэлээ
Цэргийн дарга дагаад явчихаар нь өөртөөн гомдсон юм гэнэлээ

Холын хол сумнаас өнчнийг авч үрчилсэн
Хоршоо анх байгуулахад өөрөөн элссэн Дэрэмийг
Дүүрэн бэрхтэй шинэлсэн шинийн нэгэн мэддэггүй юм аа
Дурдан гологдсон гоёлтой цэргийн наадам таньдаггүй юм аа

Гэхдээ...
Цавьдар гоёхон хоймор бол хийморь нь явсан Дэрэм
Цаваг уугсан халуундаан бол салхи нь явсан Дэрэм
Өргөмөл ганцхан охиндоон бол ижий нь явсан Дэрэм
Өрөөл ухаарахгүй тавиландаан бол эзэн нь явсан Дэрэм ээ

Дэрэмийн түшилцсэн нэгдэл
Жаран жилээн тэмдэглэж байхад
Дээлээ ч солиогүй өвгөн
Жаахан гэртээ халуунтай байсан

Хоршоо, холбоо, "хөлөөб" гурвыг
Хорвоо хэмээн туучсан гутал нь
Зуухныхаа дэргэд түрийгээ даахгүй
Зулгаараан санаа алдах шиг гунигтай байсан

Хугацаагаар авсан одонгууд
Хурандаагын цээжин дээр чихэлдэж болсон юм
Үнэнд ичсэн Дэрэмийн энгэр дээр
Үгүйдээ ганц нь гялайх нь яагаа вэ

Магтая гэж магтаагүй ээ
Манай сумыхан мартдаггүй юм
Өрөвдөе гэж өрөвдөөгүй ээ
Өөрөөн бодогдоод болдоггүй юм

Шар хамба шиг толгод зээгэлсэн говь байдаг юм
Шанд бараадсан торгоны хээ шиг сум байдаг юм
Шаглаа алхан хээний өнцөг шиг жижигхэн байшинд хоршоо байдаг юм
Шагайн тойром шиг хашаандаа намхан Дэрэм гурил үүрдэг юм

Буман шуудай гурил үүрсэн ч аз заяа минь гэж бодсон
Хоршооны Дэрэм
Бууж үдлэх цоохор замбуулинг алтан ширээ минь гэж залбирсан
Хорвоогийн Дэрмээ
Дэрэм гэрээсээ гарахад үүр цайдаг байсан
Дэлгүүр дээрээ очиход нар гардаг байсан



Ренчиний Ройном - Нүцгэн биеийг алдаршуулъя



Нүгэл хэмээн маяглаж нүдээн таглахгүйгээр
Нүцгэн биеийг алдаршуулъя!
Шалиг завхай, шунал тачаалыг цааш нь түлхэж
Шалдан биеийн тэнгэрлэг сайхныг алдаршуулъя!

Янаг минь чи хувцсаа тайл
Ялгаа байхгүй өмдөө ч бас тайл
Ядам хуруун дахь бөгжөө ч бүү үлдээ
Яг л урд минь бүр мөсөн нүцгэл

Альбрехто Дюрерийн зурсан Адам Ева хоёр шиг
Ариун хүйсээ ягаан навчсаар бүү халхлаа
Раффелогийн бийрээр амилсан амирлангуй мод шиг
Алган дээрээ нар мандуулан хүүгээ өргө

Үүрийн гэгээ нэвт Афурадитийн дагина шиг
Үзсэн харсан бүхний нүдийг булаа
Яргуй дэлгэрч ятга уянгалтал инээд алдан
Янаг минь чи хувцасаа бушуухан тайл
Ялдамхан хорвоотой анх ингэж л мэндэлсэн гээд
Яг л өмнө минь бүр мөсөн нүцгэл

Газрын холоос цанган анган тэмүүлсээр
Ган халуун уруулаа нүүрэнд наан мансуурдаг
Гар хүрэхээр хиртчихмээр тунгалаг ариухан
Ган шиг цагаан цээжийг чинь би магтъя

Залуу насны чадал овдсон оргил шиг
Замба тивийн тахил болгон шүтмээр
Гангар шаазан ижилдүүлэн хөмөрсөн юм шиг
Ганган товчлуурт мээмийг чинь би бахдъя

Бүх л зуунаар шагшин дуулах найрагчдын
Бүжин хархан нүднээс албаар би доошилж
Бүлээн халуун амьд эсээр цангаа тайлах
Бүсгүй хүний нүцгэн биеийг алдаршуулъя

Тансаг дээд лавсан, капрон, нейлоныг
Таар шуудай эсгийнээс би илүүтгэхгүй
Нүдэнд минь тээр болсон хувцас хунарыг зайлуул
Нүцгэн биеийг онцгойлон би алдаршуулъя

Нөмөрсөн хувцас нүгэл далдална
Нүдээрээ түүнд бүү хууртан итгэ
Нүдний өмнө бүхнээ дэлгэн туяарах
Нүцгэн бие нүглээ нуудаггүй юм

Нүцгэн биенээс нүцгэн бие тасарна
Нүгэлтэй юм энүүнд чинь хаа байнаа
Гүйлсний өнгөт сайхан биеийг чинь
Гүйцэд харахын хүслэн надад байнаа

Усны цээлэнд жараахай булхах шиг
Уяхнаар туялзах бэлхүүсийг чинь би бахдая
Жавартай шөнө зүрх халууцтал энхрийлж
Жавхаалаг биеийн эсийг хүртэн хайрлах
Хуурын хялгас шиг уян зөөлөн
Хун цагаан хуруугий чинь би магтъя

Сар хиртэх шиг сүүдэртэн туяарах
Сайхан цагаан хацрыг чинь би магтъя
Уруул хацраас чинь улам доошилж
Уудам хорвоотой учран золгохноо
Уйлан хайлан тэмүүлэн гарсан
Хамгийн анхны хаалгыг алдаршуулъя

Хүн болгон энэ л хаалгаар дуу алдан цуварч
Хүж дэлхийтэй анх удаагаа мэндэлдэг
Эр болгон энэ хаалгаар дуу алдуулан зүтгэж
Эм хүнийг анх хорвоогийн яруу сайханд хүргэдэг
Хүн бүхний мах цусанд шингэсэн
Хүндтэй ариун энэ хаалгыг алдаршуулъя

Эрт эдүгээ хэдийд ч гэсэн
Эр хүн эр хүнээсээ төрсөнгүй
Эгэлгүй энэ бүсгүй хүнээс төрснийг
Эрхгүй мөнхөд хичээнгүйлэн хүндэтгэж
Эр хүний итгэл хайраар ижилдэн дассан
Эмэгтэй хүний онгон цогцсыг алдаршуулъя

Энэ орчлонд өөрсдөө нүцгэн ирснээ санаж
Энгүй сайхан нүцгэн биеийг алдаршуулъя
!



Thursday, December 4, 2008

Дорждамбын Баттогтох - Ертөнц даяар гунигтай



Юм бүхэн гунигтай
Юүдэн малгайтай цувны минь хормой хийсэх нь гунигтай

Хэзээ ч дахин уулзахгүй байж мэдэх
Хэн нэгэн андаасаа салж одох минь гунигтай
Хэсэг хэсэгхэн үүлний сүүдэр гэрийг минь дайрч өнгөрсөөр
Хэзээ хойно мартсан юм шиг бороо орох гунигтай

Цэцэг ч гунигтай
Цэцгийн хөлөнд ассан өвсний гэгээ ч гунигтай
Чулуу ч гунигтай
Чулуу дэрлэж унасан цэцгийн дэлбээ ч гунигтай
Чухамдаа сэтгэл минь гунигтай

Ижий минь хийж өгсөн дээлний өнгө элж хуучрах нь гунигтай
Их л дотно санагдах найзын минь нэр санаанд бүдгэрэх нь гунигтай

Салхи ч гунигтай
Салхинд дэрвэх өрхний чимээ ч гунигтай
Үүлс ч гунигтай
Үүлэн завсраар сиймэх гэгээ ч гунигтай
Үнэндээ сэтгэл минь гунигтай




Wednesday, December 3, 2008

Дэлгэрмаа - Намрын тухай шүлэг



Би намарт уусна
Биеэ гээж аниргүй болно
Нүдээ би тэнгэрт өгнө
Нүүх үүлс гуниг минь болно
Зүрхээ би навчинд өгнө
Зүүдэндээ л харин хавар болно
Хүйтэн салхины аясаар газарт тэмүүлж
Хөл дор чинь би зүрхээ дэвсэнэ.

Намар надад уйтай санагддаг ч
Би яагаад ч юм түүнээс зугтдаггүй
Намар надад гэрэл бэлэглэдэг ч
Би юунд ч юм түүнд талархдаггүй
Гунигийн бороо, бүдэгхэн нар
Гудамж, модод, навчис нь цөм
Нулимст уйтгар ... уйтгарт нулимс
Нууцхан догдлол, шүлэг илгээдэг.

Намар надад үзэсгэлэн нэмдэг ч
Намрын намарт би дотроо гунддаг
Намар надад хайр авчирдаг ч
Надад зүрхний энэлэн болж үлддэг
Намрыг би танин яддаг ч
Навчин нулимстай шаналанг мэдэрдэг
Намрыг би үзэн яддаг ч
Намар болохыг л дандаа хүлээдэг.

Мөдхөн дөө, би намарт уусна
Мөрөөдөл минь тэгж биелнэ
Мөнх гэж хаа ч байдаггүйг
Мөчир нахиа л үүнийг мэддэгийг
Хэн нэгэнд хэлэхийн тулд
Хэмгүй гунигтай өөрийгөө ч гээж
Хүйтэн хөндий, хачин зэврүүн ч
Хүслийг минь соронзодсон
Тэр намарт уусна ...
Тэгээд зөвхөн
Тэвчин хүлээх л надад үлдлээ ...



Мулцангийн Уянсүх - Уйтгарт цээжнээ наргүйд итгэ, саргүйд итгэ!



Уйтгарт цээжнээ наргүйд итгэ, саргүйд итгэ!
Уйтгарт цээжнээ навчгүйд итгэ, цэцэггүйд итгэ
!
Уйтгарт цээжнээ харанхуйг сэтгэ, харанхуйн тэртээ
Удган эрвээхэй гэрлийн үзүүрт уйтай ниснэм
!

Эрвээхэй гэвч далавчаа дэвэх нь уйтгар байдаг
Эрвэгэр нүд, дэрвэгэр сормуус, зургар хөмсөг,
Хасын гэгээ, жүнзтэй дарс, янагийн уруул,
Хайрын шүлэг, гунигт модод, намрын улирал ...

Наргүйд итгэ
! саргүйд итгэ! уйтгарт цээжнээ
Навчгүйд итгэ
! цэцэггүйд итгэ! уйтгарт цээжнээ
Харанхуйг сэтгэ
! уйтгарт цээжнээ... харанхуйн чанадаас
Харь эгшиг гэгээн зүгт биегүй алсарнам.