Wednesday, November 21, 2007

1901 он Сюлли-Прюдом Франсуа Арман (1839-1907)





Францийн нэрт яруу найрагч Сюлли-Прюдом Парис хотноо төржээ. Хүү дөнгөж 2 настай байхад түүний эцэг насан эцэслэв. Авъяас чадвартай хүү лицейд маш амжилттай суралцсан бөгөөд тооны хичээлд тун сайн байв. Гэвч нүдний хүнд өвчин нь цаашид суралцахад нь саад болсон тул тэрээр нотариатын танхимд албан хаагч хийжээ. Ажиллахын сацуу тэрбээр өөрийгөө боловсруулж байсан ба энэ л үеэс шүлэг бичиж эхэлсэн байна.

Шүүмжлэгчид түүний анхны түүвэр болох "Стансууд хийгээд шүлгүүд"-ийг маш дотно хүлээн авчээ.



"Авгиевын адууны хүрээ" /1866/
"Ганцаардал" /1869/
зэрэг удаах номуудыг нь уншигчид амтархан уншсан гэдэг. Түүний энэ үед бичиж байсан шүлгүүдэд хайр сэтгэлийн сэдэв голлож байлаа.
1870 онд (нэг жилийн дотор) түүний хамгийн ойр дотны хүмүүс болох ээж ах хоёр нь нас барж, найрагч хүндхэн шалгуурыг даван гарсан юм. Сюлли-Прюдом сайн дураар цэрэгт татагдан Прусстэй хийсэн дайнд оролцсоны үр дүнд сайн бус эрүүл мэндээ бүр мөсөн муутгасан аж.

"Дэмий энхрийлэл" /1875/ шүлгийн түүвэр
"Шударга ёс" /1878/
"Аз жаргал" /1888/
гэсэн хоёр найраглал бичсэн ба
"Яруу найргийн гэрээслэл" /1900/ нэртэй өгүүллийн түүврээ хэвлүүлжээ. Улмаар түүний ном зохиолууд утга зохиолын салбарт үнэтэй хувь нэмэр оруулсныг үнэлж 1901 онд утга зохиолын салбарын анхны нобелийн сагналтан болгосон юм. Энэ шийдвэр зарим нэг талаар утга зохиолынхонд гайхшрал төрүүлсэн бөгөөд олон хүн уг шагналын анхны эзнээр Лев Толстойг нэрлэсэн байжээ.

Амьдралын сүүлийн жилүүдээ
Сюлли-Прюдом хүндээр өвчилж байгаад Парисаас холгүй орших гэртээ насан эцэслэжээ.

Янз бүрийн хүмүүс. Гэгээ болоод харанхуй.
Хавцал хийгээд хүрхрээн чимээ ...
Энэ бүгдийн адил чанар бол
Ихэмсэг зантаны хоосон дэмийрэл!

***

Зон олон гэгч наран дор холхисон хүн сүрэг юм.

***

Дээрэмчин хийгээд гэгээнтний зам салшгүй холбоотой ...

***

Хайр сэтгэл бүхнийг ялна.

***

Хүн хорвоод мэндлэхдээ ч, буцахдаа ч ганцаараа.

***

Хүмүүний амьдрал зхэлд бэлтгэх өдөр тутмын хичээл байдаг. Бид амьдрахад бус үхэхэд суралцдаг. Гэхдээ маш муу дүн авах юм.


No comments: